Trong vòng 20 năm qua, tỉ lệ trẻ em mắc tăng huyết áp đã tăng gần gấp đôi trên toàn thế giới. Đây không còn là vấn đề của người trưởng thành như quan niệm quen thuộc, mà đang trở thành mối đe dọa sức khỏe âm thầm ở trẻ nhỏ và thanh thiếu niên.
Mục lục
Một phân tích tổng hợp quy mô lớn vừa công bố đã đưa ra cảnh báo mạnh mẽ: không chỉ trẻ béo phì, mà cả trẻ có cân nặng bình thường cũng ngày càng có nguy cơ cao hơn - Ảnh: AI
Nghiên cứu được thực hiện bởi nhóm các nhà khoa học quốc tế, tổng hợp dữ liệu của 96 nghiên cứu độc lập, bao gồm hơn 400.000 trẻ em và thanh thiếu niên từ nhiều khu vực khác nhau trên thế giới. Kết quả cho thấy tỉ lệ tăng huyết áp ở bé trai tăng từ 3,40% lên 6,53%, trong khi ở bé gái tăng từ 3,02% lên 5,82% trong giai đoạn 2000-2020.
Sự gia tăng này xảy ra ở nhiều vùng địa lý khác nhau, bất kể sự khác biệt về mức thu nhập hay điều kiện sống.
Tăng huyết áp: "Kẻ phá bĩnh thầm lặng" ở trẻ nhỏ
Tăng huyết áp từ lâu được gọi là "kẻ giết người thầm lặng" ở người lớn, bởi bệnh diễn tiến âm thầm, không triệu chứng rõ rệt nhưng gây tổn thương lên tim, mạch máu, mắt, thận và não.
Điều đáng lo ngại là xu hướng này đang dịch chuyển sang nhóm tuổi nhỏ hơn. Trẻ em có
Nhiều yếu tố gây tăng huyết áp đang tăng mạnh ở trẻ em hiện nay, đặc biệt ở khu vực đô thị hóa nhanh - Ảnh: AI
Khi phân tích theo nhóm tuổi, tỉ lệ tăng huyết áp tăng dần theo thời gian và đạt đỉnh ở khoảng 14 tuổi, trước khi giảm nhẹ ở nhóm tuổi lớn hơn.
Điều này cho thấy rằng những thay đổi ở tuổi dậy thì, biến chuyển nội tiết tố và thói quen sinh hoạt trong giai đoạn thiếu niên có thể đóng vai trò quan trọng dẫn tới tỉ lệ cao huyết áp tăng.
Khi phân tích tác động toàn cầu, các chuyên gia cảnh báo rằng tăng huyết áp ở trẻ em không còn là vấn đề trong phạm vi bệnh viện, mà sẽ là gánh nặng lớn đối với hệ thống y tế và nền kinh tế nếu không được kiểm soát. Trẻ bị tăng huyết áp sớm thường có xu hướng kéo dài tình trạng này suốt đời, làm tăng nguy cơ suy tim, đột quỵ và bệnh lý mạch máu khi trưởng thành.
Chuyên gia cho rằng phụ huynh có thể bắt đầu bằng những biện pháp đơn giản như giảm thời gian sử dụng màn hình, tăng cường vận động ngoài trời, ưu tiên bữa ăn gia đình và giảm thực phẩm giàu đường, muối, chất béo bão hòa.
Tuy nhiên, thay đổi lối sống không thể thay thế hoàn toàn sàng lọc sức khỏe định kỳ, đặc biệt với trẻ có yếu tố gia đình liên quan đến bệnh tim mạch.
Bối cảnh Việt Nam: dấu hiệu cảnh báo không thể bỏ qua
Tại Việt Nam, dù nghiên cứu trên không chỉ ra dữ liệu riêng, nhưng xu hướng chung của thế giới cũng phản ánh phần nào thực tế trong nước. Tỉ lệ thừa cân, béo phì ở trẻ em Việt Nam tăng nhanh trong 10 năm qua, đặc biệt ở khu vực đô thị.
Các khảo sát gần đây cho thấy thói quen ăn mặn, tiêu thụ nhiều thức ăn nhanh, nước ngọt và việc trẻ ít vận động đang trở thành vấn đề đáng lo ngại.
Bên cạnh đó, đo huyết áp cho trẻ không phải lúc nào cũng được coi trọng trong các đợt khám sức khỏe trường học, khiến nhiều trường hợp tăng huyết áp sớm bị bỏ sót. Thực tế, một số bệnh viện nhi lớn trong nước ghi nhận tình trạng trẻ đến khám vì đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi… nhưng nguyên nhân lại xuất phát từ huyết áp cao.
Việc Việt Nam đang đứng trước xu hướng trẻ hóa bệnh tim mạch buộc các phụ huynh và trường học cần quan tâm nhiều hơn tới việc kiểm tra sức khỏe định kỳ, theo dõi cân nặng hợp lý, hạn chế ăn mặn, giảm đồ uống có đường và thúc đẩy vận động.
Ở quy mô chính sách, cần có các chương trình dinh dưỡng học đường rộng khắp, nâng cao nhận thức cộng đồng về tầm quan trọng của huyết áp ở trẻ và tích hợp tầm soát huyết áp vào các chương trình y tế học đường.
Tăng huyết áp không phải là "căn bệnh của người lớn" nữa. Nghiên cứu toàn cầu mới nhất cho thấy đây là vấn đề nghiêm trọng và đang gia tăng ở trẻ trên toàn thế giới. Dù béo phì là yếu tố thúc đẩy quan trọng, nhưng không phải là duy nhất. Sự thay đổi trong lối sống, môi trường và thói quen sinh hoạt của trẻ em hiện nay đều góp phần khiến bệnh xuất hiện sớm hơn.
Những thay đổi nhỏ trong gia đình, ăn uống lành mạnh hơn, hạn chế đồ chế biến sẵn, ngủ đủ, vận động nhiều hơn và khám sức khỏe định kỳ có thể tạo nên khác biệt lớn. Với các quốc gia đang phát triển như Việt Nam, nơi tốc độ đô thị hóa và thay đổi lối sống diễn ra nhanh chóng, việc chủ động phòng bệnh cho trẻ càng trở nên cấp thiết.
Thiếu nước - kẻ giấu mặt đáng sợ gây tăng huyết áp
Thói quen nhịn uống nước tưởng chừng vô hại lại có thể âm thầm khiến huyết áp tăng cao, đe dọa sức khỏe tim mạch.
Một nghiên cứu mới của Đại học Flinders (Úc) cho thấy một thói quen tưởng như nhỏ là ăn cơm một mình lại có thể ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe, dinh dưỡng và cả chất lượng sống của người lớn tuổi.
Phụ huynh đăng ảnh bữa ăn bán trú 40.000 đồng chỉ có cơm - thịt và nói 'không xứng tiền'. Nhà trường khẳng định có đầy đủ món nhưng phụ huynh chụp thiếu.
Sắp hết năm, bên cạnh niềm vui, người lao động (NLĐ) lại thấp thỏm không biết các khoản lương, thưởng Tết sẽ phải đóng thuế thu nhập cá nhân (TNCN) như thế nào.
Trong Hội nghị Di sản văn hóa toàn thành sáng 24-11 tại Bảo tàng Tôn Đức Thắng, Phó giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM Nguyễn Minh Nhựt cho biết ước tính trong năm 2025, lượt khách đến tham quan các bảo tàng ở TP.HCM chiếm khoảng 4 triệu lượt.
Ngày 18-11, Công ty cổ phần Truyền thông trực tuyến VTC Online và Smilegate Holdings đã ký biên bản ghi nhớ (MOU) hợp tác triển khai nền tảng phân phối game STOVE tại Việt Nam.
Người làm việc ngoài chỉ tiêu biên chế tại các Hội do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ ở cấp thành phố, cấp huyện trước thời điểm 1/7/2025 nghỉ việc do thực hiện mô hình tổ chức chính quyền 2 cấp sẽ được trợ cấp 1 lần, tối đa bằng 24 tháng tiền lương hoặc thù lao hiện hưởng.
Tiêu chuẩn đầu vào của chương trình bác sĩ nội trú rất nghiêm ngặt, với quy trình tuyển chọn nhiều bước. Mỗi sinh viên chỉ được dự thi một lần trong đời, nếu trượt không có cơ hội thi lại.
Thiếu nước - kẻ giấu mặt đáng sợ gây tăng huyết áp
