
Hiện cả nước chỉ có 84 máy gia tốc hạt tuyến tính (xạ trị linac), nhiều máy đã hoạt động từ 10-15 năm và thường xuyên bị hỏng hóc, ảnh hưởng tới công tác điều trị - Ảnh: DUYÊN PHAN
Từ kiến nghị của đại biểu Nguyễn Tri Thức - giám đốc
Hiện cả nước chỉ có 84 máy gia tốc hạt tuyến tính (xạ trị linac), nhiều máy đã hoạt động từ 10-15 năm và thường xuyên bị hỏng hóc, ảnh hưởng tới công tác điều trị - Ảnh: DUYÊN PHAN
Từ kiến nghị của đại biểu Nguyễn Tri Thức - giám đốc
Đồ họa: TẤN ĐẠT
Kỹ thuật xạ trị chiếu ngoài tiên tiến nhất hiện nay
Theo các chuyên gia ung bướu, xạ trị proton là kỹ thuật xạ trị chiếu ngoài tiên tiến nhất hiện nay. Kỹ thuật này cho phép đưa một liều tia xạ tối ưu chính xác vào khối u, kể cả những khối u có hình dạng phức tạp nằm gần những cơ quan lành nhạy cảm với tia xạ.
Đặc biệt, khi khối u nằm gần các tổ chức nguy cấp (OAR), xạ trị proton là phương pháp điều trị tối ưu nhất. Đáng chú ý có ít nhất 9 loại ung thư điều trị hiệu quả từ kỹ thuật này như ung thư tuyến tiền liệt, mắt, não, đầu, cổ, phổi, thực quản, vú, gan và ung thư ở trẻ em.
Cả thế giới có 123 trung tâm xạ trị proton
Hiện các nước phát triển trên thế giới như Mỹ, Nhật, Đức, Pháp, Anh, Nga, Trung Quốc và một số nước trong khu vực Đông Nam Á (Singapore, Thái Lan) đều đã và đang ứng dụng rộng rãi kỹ thuật xạ trị proton nhằm nâng cao chất lượng điều trị ung thư.
Tính đến năm 2023, thế giới đang có 123 trung tâm xạ trị proton hoạt động, trong đó Mỹ đứng đầu với 43 trung tâm, kế đến Nhật Bản 26 trung tâm, Trung Quốc 7 trung tâm.
Xạ trị proton là gì?
Theo các bác sĩ Bệnh viện K, xạ trị proton hay còn gọi là liệu pháp proton trong xạ trị là một liệu pháp xạ trị ngoài sử dụng chùm hạt proton có năng lượng cao thông thường từ 160 tới 230 MeV, khi đó nó có tốc độ bằng khoảng 70-80% tốc độ ánh sáng. Chùm hạt proton được phát ra nhờ máy gia tốc hạt có thể là cyclotron hoặc synchrotron.
Proton là thành phần cấu tạo nên hạt nhân nguyên tử, thông thường được tạo ra từ nguyên tử H sau khi lấy đi hoàn toàn electron.
Do đặc điểm phân bố liều của bức xạ proton trong vật chất nói chung và trong mô của cơ thể người nói riêng đó là nó tập trung phần lớn liều tại vị trí có chiều sâu nhất định. Tùy theo năng lượng của chùm hạt proton mà không đi xuyên sâu hơn.
Trong khi đó xạ trị tia X thông thường bức xạ chủ yếu tập trung ở gần bề mặt cơ thể và giảm dần khi đi sâu vào trong cơ thể.
Lợi thế này giúp việc sử dụng liệu pháp proton sẽ tập trung liều vào vị trí khối u và tránh được ảnh hưởng tới các mô lành xung quanh.
Việc sử dụng liệu pháp proton trong xạ trị còn cho phép tăng liều tại khối u nhưng vẫn ít ảnh hưởng tới các mô lành xung quanh. Điều này giúp hạn chế tác dụng phụ và phát sinh ung thư mới do chiếu xạ gây nên, đồng thời giảm thời gian điều trị, tăng chất lượng cuộc sống.