Thông tin sai sự thật trong video giới thiệu podcast "Culture Apothecary" trên Instagram - Ảnh: AFP
Trong video giới thiệu một tập podcast Culture Apothecary của ông Alex Clark - một tiếng nói có ảnh hưởng trong phong trào "Làm cho nước Mỹ khỏe mạnh trở lại" (Make America Healthy Again), chuyên gia sức khỏe Byran Ardis tuyên bố: "Nicotine không gây nghiện. Bệnh Parkinson có thể được phòng và chữa khỏi, các triệu chứng có thể đảo ngược chỉ nhờ nicotine".
Ông Ardis còn khẳng định giới y khoa công nhận nicotine là một tác nhân điều trị, có khả năng phòng ngừa Alzheimer và cải thiện triệu chứng suy giáp. Ông cũng cho rằng nicotine đã được chứng minh có thể chữa khỏi u nguyên bào thần kinh đệm từ năm 2021.
Video này đã thu hút hàng chục ngàn lượt tương tác trên Instagram từ ngày 19-5. Trong tháng 7, nhiều phiên bản chỉnh sửa từ video gốc, có nội dung liên quan đến miếng dán nicotine, cũng được chia sẻ, bao gồm cả bản đăng trên YouTube của ông Clark.
Tuy nhiên ngày 19-7, các chuyên gia kiểm chứng của AFP khẳng định nicotine là chất gây nghiện. Miếng dán nicotine chỉ được Cơ quan Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) phê duyệt với mục đích hỗ trợ cai thuốc lá.
Ông Edward Levin, thuộc Trung tâm y khoa Đại học Duke (Mỹ), cho biết tác dụng của nicotine đối với nhận thức, trầm cảm, Parkinson hay Alzheimer "vẫn chưa được chứng minh và đang trong quá trình nghiên cứu".
Bệnh Parkinson
Các nhà khoa học đang khám phá tiềm năng của nicotine trong điều trị Parkinson do làm tăng dopamine - chất bị suy giảm trong bệnh Parkinson. "Cơ sở lý luận là có, song bằng chứng thì chưa", ông Levin cho biết.
Bà Maggie Sweitzer, phó giáo sư tâm thần học và khoa học hành vi tại Đại học Duke, cho biết dù một số kết quả ban đầu từ nghiên cứu trên động vật và phân tích tương quan ở người khá hứa hẹn, nicotine vẫn chưa cho thấy hiệu quả trong các thử nghiệm lâm sàng.
"Tôi không rõ có bằng chứng chắc chắn nào ủng hộ việc dùng nicotine để điều trị Parkinson", bà Sweitzer nói.
Do đó khẳng định nicotine có thể ngăn ngừa hoặc chữa bệnh Parkinson là sai sự thật.
Bệnh Alzheimer, suy giáp
Ngoài ra, các nhà khoa học Mỹ đang khảo sát ảnh hưởng của nicotine đối với chứng suy giảm nhận thức nhẹ - giai đoạn đầu của Alzheimer - trong khuôn khổ nghiên cứu "Cải thiện trí nhớ bằng liều lượng nicotine". Tuy nhiên, nicotine vẫn chưa được sử dụng điều trị ngoài phạm vi thử nghiệm lâm sàng.
Ông Levin cũng khẳng định FDA chưa phê duyệt miếng dán nicotine cho mục đích phòng ngừa suy giảm nhận thức.
Các chuyên gia AFP không tìm thấy bằng chứng khoa học nào xác thực tuyên bố của ông Ardis rằng "nicotine đã được chứng minh chữa khỏi u nguyên bào thần kinh đệm vào năm 2021".
Một số trang kiểm chứng độc lập như Lead Stories và Medical Dialogues cũng từng bác bỏ tuyên bố của ông Ardis về việc nicotine có khả năng chữa u não.
Tuyên bố của ông Ardis về tác dụng với tuyến giáp cũng không chính xác. "Nicotine có tương tác với hormone tuyến giáp đã được ghi nhận trên mô hình động vật, nhưng tôi chưa thấy bằng chứng cho thấy nó có thể điều trị bệnh này", bà Sweitzer cho biết.
"Nicotine không chữa suy giáp. Việc sử dụng nicotine, đặc biệt qua hút thuốc, còn liên quan đến việc làm nặng thêm bệnh cường giáp tự miễn", ông Rexford Ahima, chuyên gia tại Đại học Johns Hopkins (Mỹ), nhận định.
Không có bằng chứng vắc xin COVID‑19 gây 'VAIDS'
