Khoa học phát hiện 4 đột biến trong enzyme cGAS giúp chuột dũi chống lại tổn thương DNA - cơ chế có thể mở đường cho nghiên cứu kéo dài tuổi thọ ở người.
Mục lục
Loài chuột dũi trụi lông - Nguồn: Minden Pictures
Loài chuột dũi trụi lông (Heterocephalus glaber), sống ở vùng Sừng châu Phi và một phần Kenya, từ lâu đã thu hút sự chú ý của các nhà khoa học bởi bộ gene có nhiều điểm tương đồng với con người hơn là với chuột, khiến chúng trở thành mô hình lý tưởng để nghiên cứu quá trình lão hóa và Nhà khoa học Harvard khám phá ra thuốc 'trường sinh'?ĐỌC NGAY
Ở người và chuột, enzyme cGAS thường bị "kéo" ra khỏi vùng DNA bị tổn thương bởi một loại protein khác, khiến việc sửa chữa bị gián đoạn.
Tuy nhiên ở chuột dũi trụi lông, nhóm nghiên cứu phát hiện 4 thay thế amino acid đặc biệt giúp cGAS ổn định hơn sau tổn thương DNA, nhờ đó duy trì tương tác lâu hơn với các protein sửa chữa khác, tăng khả năng khôi phục vật chất di truyền của tế bào.
Khi nhóm nghiên cứu loại bỏ enzyme cGAS khỏi tế bào chuột chũi bằng công cụ chỉnh sửa gene CRISPR-Cas9, tổn thương DNA tích tụ nhanh chóng. Ngược lại, khi đưa phiên bản cGAS mang bốn đột biến đặc trưng của chuột chũi vào ruồi giấm, các cá thể này sống lâu hơn đáng kể so với ruồi mang enzyme cGAS người thông thường.
Tác giả Mao cho biết: "Nghiên cứu chứng minh vai trò tích cực của cGAS trong việc kéo dài tuổi thọ. Enzyme này có thể trở thành mục tiêu tiềm năng để tăng cường khả năng sửa chữa bộ gene ở người".
Ông Lindsay Wu, nhà sinh học phân tử tại Đại học New South Wales (Úc), nhận định cơ chế HR có thể là chìa khóa để làm chậm quá trình lão hóa, nhưng cảnh báo rằng kết quả này vẫn còn cách xa việc ứng dụng trên người.
Ông lưu ý thêm các thí nghiệm sử dụng biến thể cGAS người vốn có khả năng làm giảm phản ứng miễn dịch bẩm sinh - yếu tố cũng góp phần vào quá trình lão hóa. Ông nhận định: "Công trình tập trung vào sửa chữa DNA, nhưng cần xem xét thêm tác động của phản ứng viêm do tổn thương di truyền".
Nghiên cứu này mở ra hướng hiểu mới về cách tự nhiên phát triển cơ chế bảo vệ tế bào vượt trội, có thể giúp con người trong tương lai tìm ra các chiến lược làm chậm hoặc đảo ngược tiến trình lão hóa.
'Nhận diện' những thực phẩm gây lão hóa sớm, tránh xa để khỏe mạnh, đẹp da
Lão hóa có thể đến chậm rãi, theo những cách bất ngờ và không ai mong muốn. Các nếp nhăn bắt đầu hình thành, độ đàn hồi của da dần giảm sút.
Phát biểu tại Sự kiện “Toàn cảnh Kinh tế tư nhân Việt Nam lần thứ 1” năm 2025 một sự kiện chính của mô hình Toàn cảnh Kinh tế tư nhân Việt Nam (ViPEL), ông Trương Gia Bình – Trưởng Ban Nghiên cứu Phát triển Kinh tế tư nhân (Ban IV), Chủ tịch HĐQT Tập đoàn FPT đã chính thức giới thiệu sáng kiến “công - tư đồng kiến quốc”.
Công an tỉnh Lâm Đồng cho biết đã kịp thời ngăn chặn một vụ lừa đảo bằng chiêu “bắt cóc online”, giải cứu an toàn 3 sinh viên và chặn việc chuyển 150 triệu đồng.
Việc ghi nhận kỷ lục cho tranh của Chu Nhật Quang không chỉ vinh danh về kích thước, mà còn khẳng định sức sáng tạo, tinh thần dám vượt qua giới hạn của họa sĩ.
Ban Văn hóa Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam mở cuộc vận động sáng tác nghệ thuật ‘Sáng đạo trong đời’ hướng tới hình thành ngân hàng di sản nghệ thuật Phật giáo đương đại.
TP.HCM chiếm khoảng 10-12% tổng số ca tử vong do ung thư của cả nước và đang chuyển dịch từ nhóm ung thư do nhiễm trùng (gan, cổ tử cung) sang nhóm liên quan đến lối sống và tuổi thọ (vú, đại trực tràng, tuyến giáp, tiền liệt tuyến).