Cứng hàm, suy hô hấp vì vết xước nhỏ, cảnh báo 'đặc biệt' từ hai ca uốn ván nặng

Hai ca bệnh nặng vì chủ quan

Tại Viện Y học Nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai), các bác sĩ đang điều trị cho hai bệnh nhân bị uốn ván nặng. Trong đó, một bệnh nhân đã phải mở khí quản cấp cứu do biến chứng suy hô hấp, nguy cơ tử vong cao.

Trường hợp thứ nhất là một cụ bà 90 tuổi (trú tại Chương Mỹ, Hà Nội). Khoảng 10 ngày trước khi nhập viện, bà bị cành cây đâm vào cổ tay. Thay vì đến cơ sở y tế, người nhà tự dán cao, mua thuốc kháng sinh không rõ loại để điều trị. Sau hơn một tuần, vết thương sưng tấy, chảy mủ, rồi khô dần khi cụ bà tự lấy dị vật ra khỏi vết thương.

Tưởng đã ổn, nhưng vài ngày sau, cụ xuất hiện triệu chứng đau vùng hàm, tay phải yếu. Nhập viện trong tình trạng theo dõi uốn ván, sau 4 ngày, cụ bị cứng hàm, tăng trương lực cơ, viêm phổi. Hiện bệnh nhân đã qua giai đoạn nguy hiểm. Điều đáng chú ý, sau khi chứng kiến tình trạng nghiêm trọng của mẹ, cả 5 người con đã chủ động đi tiêm phòng uốn ván tại Đơn vị tư vấn tiêm chủng, Bệnh viện Bạch Mai.

Cụ bà 90 tuổi bị uốn ván do cành cây đâm vào tay.

Trường hợp thứ hai là nam bệnh nhân 65 tuổi ở Thái Bình. Cách đây gần 3 tuần, ông bị ngã đập tay vào miếng gỗ xây dựng, gây vết xước sâu dài 15cm. Bệnh nhân tự rửa vết thương bằng Betadine, không khâu vá, không tiêm phòng huyết thanh kháng uốn ván (SAT).

Khoảng 10 ngày sau, bệnh nhân có biểu hiện cứng hàm, khó nói, yếu tay chân. Ban đầu được chẩn đoán nhầm với đột quỵ nhưng chụp cắt lớp sọ não không phát hiện tổn thương nên cho ra viện. Sau đó, triệu chứng co cứng toàn thân tăng dần, bệnh nhân nhập viện lại và được chẩn đoán uốn ván.

Tại Viện Y học Nhiệt đới, bệnh nhân lên cơn co giật toàn thân, suy hô hấp nặng và phải mở khí quản cấp cứu. Hiện bệnh nhân đã tự thở được, tình trạng giật và tăng trương lực cơ vẫn còn nhưng có dấu hiệu cải thiện.

Căn bệnh không lây nhưng dễ mắc và dễ tử vong

PGS.TS Đỗ Duy Cường, Viện trưởng Viện Y học Nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, uốn ván là bệnh nhiễm trùng cấp tính nguy hiểm do độc tố của vi khuẩn Clostridium tetani. Loại vi khuẩn này tồn tại phổ biến trong đất, phân động vật, gỗ mục, kim loại rỉ sét... và dễ dàng xâm nhập qua vết thương hở nếu không được sát trùng và xử lí đúng cách.

Sau khoảng 7-14 ngày kể từ khi bị thương, người bệnh có thể xuất hiện triệu chứng như cứng hàm, khó nuốt, co cứng cơ toàn thân, co giật, thậm chí uốn cong người kèm suy hô hấp, loạn thần kinh thực vật. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh nhân dễ tử vong do ngừng thở hoặc biến chứng nặng trên tim mạch, hô hấp, tiêu hóa…

Bệnh nhân nam thợ xây bị uốn ván do ngã đập tay vào tấm gỗ.

“Uốn ván không lây truyền từ người sang người, nhưng có diễn biến rất nhanh và tỉ lệ tử vong cao nếu không được điều trị sớm. Chỉ một vết xước nhỏ, nếu chủ quan không sát trùng và tiêm phòng, cũng có thể dẫn tới hậu quả khôn lường”, PGS Cường cảnh báo.

Đáng nói, phần lớn các ca bệnh nhập viện muộn, do nhầm lẫn với các bệnh khác hoặc nghĩ rằng vết thương không nghiêm trọng. Trong khi đó, đây là căn bệnh hoàn toàn có thể phòng ngừa được bằng tiêm chủng đầy đủ và xử trí đúng ngay từ đầu.

Phòng bệnh đơn giản – cứu mạng kịp thời

Việc điều trị uốn ván hiện nay rất phức tạp, đòi hỏi chăm sóc hồi sức tích cực, sử dụng kháng sinh, huyết thanh kháng độc tố, kiểm soát co giật, thở máy… Thời gian điều trị kéo dài, chi phí tốn kém và dễ để lại di chứng.

Trong khi đó, việc phòng bệnh lại đơn giản, an toàn và tiết kiệm hơn rất nhiều. Theo khuyến cáo của PGS. Cường: “Người trưởng thành nên tiêm nhắc lại vắc xin phòng uốn ván mỗi 10 năm; người làm việc trong môi trường nguy cơ cao như nông dân, công nhân xây dựng, thợ cơ khí, thợ mộc... cần đặc biệt lưu ý tiêm chủng đầy đủ. Trẻ em nên được tiêm phòng uốn ván từ 2 tháng tuổi bằng vắc xin phối hợp (DTP hoặc 6 trong 1) theo lịch tiêm chủng quốc gia. Phụ nữ mang thai cần tiêm đủ liều phòng uốn ván theo chỉ dẫn của cán bộ y tế để bảo vệ cả mẹ và con khỏi uốn ván sơ sinh, thể bệnh rất nặng và tỉ lệ tử vong cao”.

Ngoài ra, ngay khi có vết thương, đặc biệt là vết đâm sâu, bẩn hoặc do vật nhọn gây ra người dân cần đến cơ sở y tế để được vệ sinh, đánh giá nguy cơ và tiêm phòng nếu cần thiết. Tuyệt đối không tự xử lí bằng thuốc dân gian, cao dán hay các biện pháp không rõ nguồn gốc.

Bác sĩ nhấn mạnh, uốn ván không chừa một ai. Một vết xước nhỏ cũng có thể là khởi đầu cho chuỗi ngày chiến đấu giành lại sự sống. Vắc xin là “tấm khiên” tốt nhất chống lại căn bệnh chết người này và điều đó nằm trong chính sự chủ động của mỗi người.

5 ca tử vong vì sốt xuất huyết, nhiều người dân vẫn chủ quan đến viện khi đã muộn

14/06/2025

Giải mã bộ gene – bước đột phá trong điều trị ung thư cá thể hóa

14/06/2025

Đề xuất mới của Bộ Y tế: Nhiều bệnh mạn tính ổn định có thể được kê đơn tối đa 3 tháng

13/06/2025