Sững sờ thấy bò biển ở Côn Đảo

Một đàn cá Dugong, loài thú biển quý hiếm thường được người dân gọi là "nàng tiên cá" hay bò biển, xuất hiện gần bờ biển Côn Đảo đã thu hút sự chú ý của người dân và du khách.

Đàn cá Dugong tái xuất tại vùng biển Côn Đảo Một đàn cá Dugong hiếm gặp xuất hiện gần bờ biển Côn Đảo, ngày 22/6.

Trưa 22/6, Hoàng Thị Thư, chủ kinh doanh một khách sạn ở Côn Đảo (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũ, nay là TP.HCM), bất ngờ thấy người dân tập trung đông trên đường Tôn Đức Thắng, hướng ra vịnh Côn Sơn.

Đến nơi, chị trông thấy một cá thể Dugong đang bơi lượn gần bờ. Đây là lần đầu chị tận mắt thấy sinh vật biển được người dân gọi là "nàng tiên cá".

"Rất tò mò và thích thú, tôi quay lại cảnh tượng rồi chia sẻ lên mạng xã hội. Sau đó, nhiều người cho biết còn thấy thêm 2–3 con Dugong khác bơi ngoài xa", chị Thư kể.

Cũng chính từ sự tập trung người dân theo dõi trên bãi biển, nhiếp ảnh gia Võ Rin, công tác tại Chi hội nghiên cứu và bảo tồn chim hoang dã Việt Nam, trong lúc tác nghiệp tại khu vực này đã tiến lại gần đám đông.

Anh trông thấy đàn 4 con Dugong bơi giữa vịnh Côn Sơn. Sẵn máy ảnh trên tay, anh ghi lại loạt hình ảnh và clip tư liệu về loài động vật biển hiếm gặp.

"Tôi chờ khoảnh khắc này suốt nhiều năm, tay còn run khi bấm máy. Với một nhiếp ảnh gia thiên nhiên, được thấy và chụp khoảnh khắc Dugong bơi lội giữa biển là trải nghiệm vô giá. Đây là điều may mắn đối với tôi trong dịp công tác ở Côn Đảo", anh Rin nói.

Cá thể Dugong bơi gần bờ Côn Đảo, ngày 22/6. Ảnh: Võ Rin.

Đây không phải lần đầu Dugong xuất hiện tại Côn Đảo. Người dân địa phương cho biết từ đầu năm đến nay, đã có ít nhất 3 lần loài này được ghi nhận. Gần nhất là ngày 17/2, một cá thể Dugong cũng bơi vào vịnh Côn Sơn.

Theo Viện nghiên cứu hải sản, Dugong (còn gọi là bò biển), tên khoa học Dugong dugon, là loài thú biển thuộc họ cá cúi, được xếp vào nhóm sắp nguy cấp trong Sách đỏ của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) năm 2023.

Tại Việt Nam, loài này chỉ còn được ghi nhận tại vùng biển Côn Đảo và Phú Quốc (nay là tỉnh An Giang).

Trong đó, Côn Đảo được xem là nơi có nhiều điều kiện thuận lợi cho các loài cỏ biển phát triển, nơi sinh tồn của nhiều loài sinh vật biển quý hiếm như rùa biển và Dugong.

Dugong ngoi lên mặt nước trong lần trở lại Côn Đảo ngày 22/6. Ảnh: Côn Sơn Blue Sea/TikTok.

Theo nghiên cứu của Viện Tài nguyên và Môi trường công bố năm 2024, vùng biển Côn Đảo còn khoảng 12 cá thể Dugong, chủ yếu sinh sống tại các khu vực vịnh Côn Sơn, hòn Bảy Cạnh... Loài này xuất hiện nhiều vào tháng 6 và tháng 9, thường vào thời điểm triều cường và tại các vùng thảm cỏ biển.

Dugong sinh sống và kiếm ăn ở Côn Đảo bao gồm cả cá thể trưởng thành, cá thể con và các cá thể có kích thước trung bình. Cá thểtrưởng thành có chiều dài khoảng 4 m, nặng 400 kg.

Dugong là loài ăn cỏ biển, đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái như một "thợ làm vườn" của đại dương, góp phần duy trì sự phát triển của thảm cỏ biển vốn là nơi sinh sống của nhiều sinh vật biển khác.

Sự hiện diện đều đặn của chúng là một tín hiệu đáng mừng cho thấy môi trường biển đang được phục hồi, thảm cỏ biển – nguồn sống chính của Dugong – đang dần tái sinh.

Tuy nhiên, loài vật này cũng đối mặt với nguy cơ bị ảnh hưởng từ hoạt động tàu cá và cano. Nhiếp ảnh gia Võ Rin cho rằng cần tăng cường hướng dẫn tàu thuyền đi đúng luồng tuyến, tránh làm hư hại các thảm cỏ biển.

Ban Quản lý Vườn quốc gia Côn Đảo cho biết đã triển khai nhiều biện pháp bảo tồn như khoanh vùng thảm cỏ biển, tuyên truyền cộng đồng, nghiên cứu sinh học, đồng thời đề xuất thành lập trung tâm cứu hộ Dugong tại địa phương.

Một số nhóm nghiên cứu hiện cũng kiến nghị bổ sung quy hoạch hành lang sinh học, nhằm đảm bảo môi trường sống ổn định lâu dài cho loài vật quý hiếm này.

Du lịch là để tận hưởng hay sống ảo?

Theo TS Đặng Hoàng Giang - tác giả cuốn sách Vẻ đẹp của cảnh sắc tầm thường - việc chạy theo những gì được cho là đẹp theo tiêu chuẩn số đông đang phá vỡ sự nguyên sơ, gây tổn hại nghiêm trọng đến hệ sinh thái tự nhiên.

Mục Du lịch - Ẩm thực giới thiệu nội dung buổi chia sẻ của tác giả Đặng Hoàng Giang về quan điểm du lịch đang khiến con người quên đi việc tận hưởng vẻ đẹp của thiên nhiên.

> Đọc tiếp: Hệ luỵ của du lịch 'sống ảo'