Tăng phụ cấp ngăn 'chảy máu chất xám' ngành y

Y tế công lập trích 10 - 16% nguồn thu để cải cách tiền lương

Trước thực tế các bệnh viện ở TP.HCM chênh lệch thu chi ở mức rất thấp nên rất khó khăn trong việc trích lập các quỹ cho hoạt động của bệnh viện, nhất là trong bối cảnh các bệnh viện còn nhiều khó khăn do giá viện phí chưa được tính đúng và đủ, HĐND TP đã thông qua nghị quyết quy định tỉ lệ trích nguồn thu để lại để tạo nguồn cải cách tiền lương cho các đơn vị sự nghiệp y tế công lập.

Thay vì phải trích lập 40% theo mức trích lập chung của TP, các đơn vị sự nghiệp y tế công lập sẽ trích 16% số thu được để lại đối với các đơn vị có mức độ tự chủ tài chính từ 120% trở lên; 10% số thu được để lại đối với các đơn vị còn lại.

Với quy định về mức trích nguồn thu để lại để tạo nguồn cải cách tiền lương như trên sẽ giúp các bệnh viện công lập hoạt động theo cơ chế tự chủ vừa đảm bảo được nguồn để thực hiện chính sách chi thu nhập tăng thêm theo cơ chế đặc thù của TP vừa trích lập được quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp, góp phần nâng cao hiệu quả khám chữa bệnh cho người dân.

1 năm hơn 600 viên chức y tế ở TP.HCM nghỉ việc

15 năm không tăng thêm tiền phụ cấp trực, phẫu thuật, chống dịch..., nhiều bác sĩ âm thầm rẽ hướng sang bệnh viện, phòng khám tư nhân. Theo báo cáo của Sở Y tế TP.HCM, năm 2024, ngành y tế TP ghi nhận 642 viên chức nghỉ việc, trong đó có 286 bác sĩ, 259 điều dưỡng, hộ sinh, kỹ thuật y.

Đáng nói, số nhân viên y tế nghỉ việc này đều có thời gian công tác lâu năm trong ngành, có nhiều kinh nghiệm chuyên môn cao; trong khi hầu hết nhân viên mới tuyển dụng lại là bác sĩ, điều dưỡng trẻ, mới tốt nghiệp, phải mất một thời gian để đào tạo.

Chuyển công sang tư, bác sĩ dễ bị lụt nghề

Với nhiều năm kinh nghiệm làm việc tại bệnh viện công lập và tư nhân tại TP.HCM, bác sĩ Hồ Mạnh Tường, tổng thư ký Hội Nội tiết sinh sản và vô sinh TP.HCM, cho rằng sự dịch chuyển bác sĩ giữa các bệnh viện là chuyện thường xảy ra trên thế giới, chỉ mới xuất hiện nhiều hơn tại Việt Nam trong thời gian gần đây. Có nhiều lý do các bác sĩ ở bệnh viện công sang tư nhân. Đa số những bác sĩ này sau khi thay đổi môi trường làm việc ít phát triển thêm về chuyên môn do số lượng bệnh nhân ít hơn và ít trường hợp khó để nâng cao tay nghề. Sau một thời gian, những bác sĩ này dễ bị lụt nghề.

Xếp lương khởi điểm cho bác sĩ ở bậc 2

Liên quan đến đề xuất tăng phụ cấp đặc thù cho nhân viên ngành y tế, mới đây Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã trả lời cử tri các tỉnh thành.

Tăng phụ cấp đặc thù

Theo đó, người đứng đầu Bộ Y tế nêu rõ hiện nay ngoài mức lương được hưởng theo quy định của Chính phủ, đội ngũ cán bộ y tế còn được hưởng nhiều chế độ phụ cấp khác. Các khoản phụ cấp này bao gồm: phụ cấp ưu đãi theo nghề; phụ cấp đặc thù cho các nhiệm vụ thường trực 24/24 giờ, tham gia chống dịch, thực hiện phẫu thuật hoặc thủ thuật. Bên cạnh đó, cán bộ y tế còn được hưởng phụ cấp độc hại, nguy hiểm; phụ cấp vùng kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; và các khoản phụ cấp đặc thù khác tại một số bệnh viện hoặc dành riêng cho nhân viên y tế thôn bản. Ngoài ra, bộ trưởng Bộ Y tế cho hay một số địa phương cũng đã chủ động ban hành các nghị quyết của HĐND tỉnh để quy định nội dung và mức chi đặc thù riêng nhằm thu hút nhân lực y tế về làm việc tại tuyến y tế cơ sở và lĩnh vực y tế dự phòng.

Về cải cách chính sách, Bộ Y tế hiện đang đề xuất xếp lương khởi điểm ở bậc 2 cho các chức danh như bác sĩ, bác sĩ y học dự phòng và dược sĩ khi được tuyển dụng, thay vì bắt đầu từ bậc 1 như hiện hành.

Nhân viên y tế làm việc tại Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP.HCM) - Ảnh: DUYÊN PHAN

2 nghị định về phụ cấp sẽ hoàn tất trong tháng 9-2025

Đồng thời, bộ cũng đang xây dựng hai nghị định mới quan trọng: một là nghị định thay thế nghị định 56/2011 về phụ cấp ưu đãi theo nghề (dự kiến hoàn thành trong tháng 12-2025); hai là nghị định quy định về phụ cấp đặc thù, phụ cấp chống dịch và hỗ trợ cho nhân viên y tế thôn bản - dự kiến sẽ hoàn tất trong tháng 9-2025.

Cũng theo dự thảo của Bộ Y tế, nguồn kinh phí chi trả dự kiến sẽ bao gồm: ngân sách nhà nước theo phân cấp; thu sự nghiệp của đơn vị được để lại theo quy định và nguồn thu hợp pháp của đơn vị (nếu có). Trường hợp đơn vị sử dụng các nguồn kinh phí quy định tại điểm a, b và c khoản này nhưng vẫn không bảo đảm đủ nguồn để thực hiện chế độ phụ cấp quy định tại nghị định này thì được ngân sách nhà nước bổ sung theo phân cấp ngân sách hiện hành.

Bổ sung phụ cấp cho một số đối tượng khác

Lần đầu tiên, trong dự thảo Bộ Y tế đề cập đến chế độ phụ cấp cho người tham gia hoạt động hiến - ghép mô, tạng như tư vấn hiến tạng, hồi sức chết não, lấy - bảo quản - vận chuyển mô/tạng, điều phối ghép tạng... Theo Bộ Y tế, hiện chỉ có 33 bệnh viện có tổ tư vấn hiến tạng, trong đó không nhiều tổ hoạt động hiệu quả do chế độ đãi ngộ còn thiếu. Tương tự, cấp cứu ngoại viện cũng được nhấn mạnh là lĩnh vực then chốt nhưng chưa có chính sách thống nhất trên cả nước. Các địa phương hiện đang áp dụng khác nhau, có nơi dựa vào quyết định 73/2011/QĐ-TTg, có nơi không áp dụng.

Dự thảo đề xuất xây dựng chế độ phụ cấp riêng cho nhân lực cấp cứu ngoại viện và nhân lực điều phối cấp cứu ngoại viện. Nhóm này sẽ được hưởng chế độ phụ cấp nhằm khuyến khích hoạt động trực liên tục, điều phối hiệu quả và hướng dẫn sơ cứu cho người dân tại hiện trường.