Kỳ tuyển sinh 2025 quá nhiều vấn đề, vì đâu?

Cần ổn định

Nếu chịu khó theo dõi hoạt động tổ chức thi, xác định cách thức tuyển sinh đại học trong những năm qua có lẽ tất cả chúng ta đều nhận thấy một sự thật đó là việc tuyển sinh chưa bao giờ ổn định xét về mặt phương pháp cũng như các quy định đi kèm với vấn đề này.

Quả vậy, trong một thời gian dài vừa qua gần như mỗi năm Bộ GD-ĐT đều có sự thay đổi, điều chỉnh trong quy định về tuyển sinh so với năm trước. Chẳng hạn như các quy định về xét tuyển đại học năm nay, bộ đặt ra các phương pháp, quy định khác hẳn so với những năm trước và điều này đã bộc lộ rất nhiều bất cập, thậm chí phi lý.

Bất cập hay sự phi lý thứ nhất đó là phổ điểm thi tốt nghiệp THPT giảm mạnh nhưng điểm chuẩn của nhiều ngành lại tăng cao khi có có nhiều ngành đặt ra điểm chuẩn cao đến mức tuyệt đối là 30/30 điểm. Và điều nghịch lý hơn là không phải chỉ có một hai ngành có mức điểm chuẩn tuyệt đối mà có rất nhiều ngành đặt ra điểm chuẩn từ 29-30 điểm.

Sự bất thường đến mức phi lý này xuất phát từ cơ chế quy đổi điểm theo một hàm tương quan giữa các phương thức xét tuyển và cơ chế này mới được áp dụng trong năm nay. Câu hỏi đặt ra là khi bộ đặt ra cơ chế này, các cơ quan chuyên môn của bộ đã chạy thử nghiệm trên bao nhiêu tình huống giả định?

Nếu có chạy thử nghiệm một cách nghiêm túc thì chắc chắn bộ đã phát hiện được những kết quả ngoài mong muốn, tức bất cập và phi lý như vừa nêu trên, từ đó có những điều chỉnh sớm để không gây khó dễ cho thí sinh lẫn các trường như chúng ta đã thấy.

Một vấn đề nghiêm trọng khác cũng đã nảy sinh từ các quy định tuyển sinh do bộ ban hành trong năm nay, đó là tạo ra sự thiếu công bằng trong tiếp cận giáo dục khi cho phép các trường được cộng điểm khuyến khích lên đến mức 3 điểm (10% của 30 điểm).

Điều này dẫn đến sự bất bình đẳng lớn giữa các học sinh có điều kiện kinh tế khá giả, sống ở đô thị vốn có đủ điều kiện và cơ hội để học đạt điểm cao chứng chỉ tiếng Anh IELTS với các em có điều kiện kinh tế khó khăn, sống ở vùng sâu vùng xa vốn không có cơ hội để học các chứng chỉ ngoại ngữ.

Vì thế điều mà Đảng, Nhà nước và Chính phủ cần làm là phải nhanh chóng chỉ đạo Bộ GD-ĐT nhanh chóng xác lập một quy chế tuyển sinh ổn định, có thể dự đoán, dễ hiểu, dễ áp dụng và nhất là mang tính ổn định ít nhất trong năm năm.

Chỉ có việc thiết lập một quy chế tuyển sinh thôi mà chúng ta không làm được một cách chỉn chu, ổn định thì làm sao có thể có một nền giáo dục đại học ổn định và phát triển như mong muốn lâu nay của Đảng, Nhà nước, Chính phủ và người dân?