Cảnh báo loạn thần ở trẻ: Đừng nhầm lẫn với tính cách ‘mộng mơ’

Bác sĩ Nguyễn Thị Hoa, Viện Sức khỏe tâm thần, thăm khám cho bệnh nhân - Ảnh: DƯƠNG LIỄU

Theo các bác sĩ Viện Sức khỏe tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai), thời gian qua có nhiều bệnh nhi nhập viện vì loạn thần, tâm thần phân liệt trong tình trạng nặng do gia đình không nhận biết sớm triệu chứng hoặc tự ý dừng thuốc, khiến việc điều trị khó khăn hơn.

Nhầm lẫn giữa tính "mộng mơ" và bệnh lý loạn thần

Bác sĩ Vương Đình Thủy cho biết bệnh viện vừa tiếp nhận một bệnh nhi 14 tuổi loạn thần nặng, có hành vi kích động, luôn cho rằng có người hại mình.

Bệnh nhân là học sinh lớp 9, học lực tốt nhưng chịu áp lực học tập lớn, đặt kỳ vọng cao vào bản thân. Mẹ cho biết từ lớp 6, con đã có biểu hiện ngồi cười một mình, lẩm bẩm nói chuyện. Vì kết quả học tập tốt nên gia đình chủ quan, không đưa đi khám.

Khoảng một năm trước khi nhập viện, bệnh nhân bắt đầu mất ngủ, hay nói một mình, nghĩ bạn bè nói xấu. Dù được bác sĩ kê thuốc, gia đình lại tự ý dừng vì lo tác dụng phụ.

Ba tháng gần đây, tình trạng trở nên nghiêm trọng: xuất hiện ảo thanh, nói năng lộn xộn, đập phá đồ đạc, thậm chí đánh người. Gia đình buộc phải đưa trẻ nhập viện khẩn cấp.

Tại bệnh viện, trẻ được chẩn đoán loạn thần kích động do tâm thần phân liệt. Bác sĩ Thủy nhấn mạnh trẻ đã có dấu hiệu từ sớm như nói chuyện một mình, tự đặt kỳ vọng cao...

Đây là biểu hiện cảnh báo tâm thần phân liệt, nhưng cha mẹ lại nghĩ do tâm lý tuổi dậy thì, khiến bệnh không được điều trị kịp thời và chuyển nặng.

Các yếu tố nguy cơ và dấu hiệu cảnh báo sớm

Bác sĩ Nguyễn Thị Hoa cho biết loạn thần thường gặp ở trẻ vị thành niên, và hiếm khi xảy ra trước 12 tuổi.

Một số yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh gồm: gia đình có tiền sử rối loạn tâm thần hoặc mang gene liên quan; biến chứng sản khoa trong thai kỳ hoặc khi sinh; sang chấn tâm lý thời thơ ấu; chỉ số IQ thấp (dưới 85); sử dụng chất kích thích như cần sa, nhất là trước 15 tuổi; môi trường sống khó khăn và trình độ học vấn thấp.

Bác sĩ Hoa khuyên phụ huynh nên đưa trẻ đi khám sớm nếu thấy trẻ nói hoặc nghe những điều không có thật nhưng vẫn ý thức đó là trải nghiệm chủ quan, hoặc có thay đổi đột ngột về hành vi, tính cách, kết quả học tập.

"Trẻ sẽ được đánh giá toàn diện về tiền sử, môi trường sống, học tập và các yếu tố liên quan. Nếu mắc bệnh, can thiệp sớm sẽ ngăn bệnh tiến triển nặng và tăng cơ hội điều trị thành công", bác sĩ Hoa nhấn mạnh.

Bác sĩ Ngô Văn Tuất, Viện Sức khỏe tâm thần, cho biết với tâm thần phân liệt, bệnh nhân phải duy trì thuốc suốt đời. Nếu dùng đúng chỉ định, họ vẫn có thể sinh hoạt, học tập, làm việc bình thường.

"Tuy nhiên tự ý dừng thuốc dễ khiến bệnh tái phát, thường nặng hơn. Nhiều gia đình lo sợ tác dụng phụ nên bỏ thuốc, đây là sai lầm nguy hiểm", bác sĩ Tuất cảnh báo.

Cô gái bất ngờ nói nhảm, rối loạn tâm thần do mắc u buồng trứng

Vốn khỏe mạnh, chị T.H.N.Y., (20 tuổi ở Cẩm Lệ, Đà Nẵng) xuất hiện biểu hiện rối loạn tâm thần, nói nhảm. Được người nhà đưa đi khám ở bệnh viện tâm thần, nhưng bất ngờ chị Y. được chẩn đoán bệnh khởi nguồn do khối u buồng trứng.