Lui bệnh hay khỏi bệnh đái tháo đường tuýp 2: Ai có cơ hội này?

Điều trị cho bệnh nhân đái tháo đường bị biến chứng bàn chân - Ảnh: TTO

Các khái niệm

• Lui bệnh: HbA1C < 6,5% trong ít nhất 3 tháng, tự nhiên hoặc sau can thiệp

• Khái niệm thay thế (khi HbA1C không tin cậy): Đường huyết đói < 7,0 mmol/L hoặc đường huyết sau 2h làm nghiệm pháp dung nạp glucose bình thường

Các biện pháp giúp lui bệnh đái tháo đường tuýp 2

• Thay đổi lối sống, bao gồm giảm cân và hoạt động thể chất tích cực, là những yếu tố then chốt. Giảm 10-15% trọng lượng cơ thể có thể cải thiện khả năng kiểm soát đường huyết và độ nhạy insulin, từ đó có khả năng đảo ngược sự tiến triển của bệnh ở giai đoạn đầu. 

Chế độ ăn ít calo (800-1.000 calo/ngày), ít carbohydrate, hoặc ăn theo chế độ Địa Trung Hải và thực vật cũng có thể giúp giảm cân và cải thiện độ nhạy insulin.

• Phẫu thuật cắt dạ dày hoặc nối dạ dày - ruột có thể giúp đạt được sự thuyên giảm lâu dài ở những bệnh nhân đái tháo đường tuýp 2 béo phì nặng, nhờ làm giảm cân đáng kể, cải thiện độ nhạy insulin và thay đổi hormone Incretin.

• Can thiệp bằng thuốc tuy không tự tạo ra sự thuyên giảm, nhưng có thể hỗ trợ và duy trì mức đường huyết bình thường trong giai đoạn thuyên giảm. Cụ thể là điều trị insulin sớm, hoặc sử dụng các loại thuốc khác như metformin, ức chế SGLT-2 và GLP-1 RA cũng có vai trò hỗ trợ.

Cơ chế của lui bệnh đái tháo đường liên quan đến ba yếu tố chính:

• Phục hồi chức năng tế bào beta tuyến tụy: Các can thiệp như điều trị insulin sớm và phẫu thuật cắt bỏ dạ dày có thể giúp khôi phục chức năng của tế bào này.

• Cải thiện độ nhạy insulin: Giảm cân và tập thể dục thường xuyên làm giảm tình trạng kháng insulin.

• Giảm cân: Giảm mỡ thừa ở gan và tuyến tụy là một trong những yếu tố quan trọng nhất làm giảm kháng insulin.

Các yếu tố dự đoán khả năng lui bệnh đái tháo đường tuýp 2 là:

• Tuổi trẻ (< 50 tuổi).

• Giảm 10-15% trọng lượng cơ thể.

• Can thiệp sớm (< 6 năm) sau khi được chẩn đoán.

• Các chỉ số ban đầu như HbA1c thấp và C-peptide cao.

• Tập luyện ít nhất 30 phút/ngày và chế độ ăn ít calo, ít carbohydrate, nhiều chất xơ

Cần phân biệt lui bệnh đái tháo đường tuýp 2 với:

• Giai đoạn lui bệnh tạm thời ở bệnh nhân đái tháo đường tuýp 1 - Giai đoạn "Tuần trăng mật": đái tháo đường tuýp 1 điển hình sẽ xuất hiện đầy đủ sau vài tháng.

• Kiểm soát tốt đường huyết ở bệnh nhân đái tháo đường tuýp 2: HbA1C < 6,5% nhưng vẫn đang dùng thuốc hạ đường huyết.

Hơn 7 triệu người mắc đái tháo đường, nhiều người biến chứng thần kinh, mắt

Việt Nam có khoảng 7 triệu người mắc đái tháo đường, nhưng hơn 50% chưa được chẩn đoán. Điều này tạo ra một “tảng băng chìm” nguy hiểm của các biến chứng, trong đó 39,5% liên quan đến mắt và thần kinh.