Ngôi làng 4.000 năm tuổi dưới lòng đất ở Hà Nội được xếp hạng di tích thành phố
Khu Vườn Chuối (xã Hoài Đức, Hà Nội), nơi chứng minh sự hiện diện của một làng cổ phát triển liên tục cách ngày nay gần 4.000 năm, vừa chính thức được xếp hạng di tích cấp thành phố.
Khai quật khảo cổ tại Vườn Chuối phát hiện ngôi làng cổ gần 4.000 tuổi - Ảnh: Bảo tàng Hà Nội
Lễ trao bằng xếp hạng Di tích
Đại diện người làng Lai Xá, xã Hoài Đức nhận bằng Di tích cấp thành phố cho di tích Vườn Chuối - Ảnh: T.ĐIỂU
Từ khi được phát hiện vào năm 1969 đến nay, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đã phối hợp với các cơ quan chuyên môn thực hiện 11 lần khai quật với tổng diện tích 7.555m2.
Đặc biệt, cuộc khai quật khu vực phía tây từ tháng 3-2024 đến tháng 3-2025 trên diện tích 6.000m2 đã làm xuất lộ cơ bản không gian phân bố, những dấu tích quan trọng liên quan đến khu vực cư trú, dấu tích sinh hoạt hằng ngày, các công xưởng chế tác đồ đá, đồ gỗ, nơi chôn cất người chết và nhiều di vật tiêu biểu của giai đoạn văn hóa Tiền Đông Sơn - Đông Sơn.
Bước đầu chỉnh ký khối lượng di vật rất lớn từ đợt khai quật năm 2024, các nhà khoa học đã nhận diện một số tiêu bản đặc biệt quý hiếm lần đầu được ghi nhận trong lịch sử nghiên cứu giai đoạn Kim khí ở miền Bắc Việt Nam và Hà Nội.
Đó là rìu chất liệu đá ngọc màu xanh, biểu trưng quyền lực thủ lĩnh, là đồ tùy táng trong một ngôi mộ giai đoạn Tiền Đông Sơn, cách nay khoảng 3.500 năm.
Ngoài ra còn có vật đeo mô phỏng hình đầu chim phượng và sưu tập đồ ngọc gồm vật đeo (vòng, khuyên tai, hạt chuỗi…) và những vật tượng trưng cho quyền lực của tầng lớp thủ lĩnh.
Đồ tùy táng mộ thủ lĩnh - Ảnh: Bảo tàng Hà Nội
Những khám phá khảo cổ từ Vườn Chuối
Nhằm tổng kết, đánh giá những kết quả nghiên cứu về di tích này và giới thiệu tới công chúng, Bảo tàng Hà Nội tổ chức trưng bày chuyên đề "Những khám phá khảo cổ từ Vườn Chuối", một hoạt động nằm trong khuôn khổ Festival Thăng Long - Hà Nội năm 2025.
Trưng bày giới thiệu gần 1.000 tài liệu, hiện vật, tư liệu, hình ảnh và bản đồ họa mô phỏng các loại hình hiện vật, đời sống sinh hoạt của cư dân làng cổ Vườn Chuối.
Bảo tàng Hà Nội cố gắng tiếp cận với công chúng rộng rãi bằng cách sử dụng công nghệ trình chiếu 3D, 3D mapping; trình chiếu phim ngắn tái hiện về đời sống sinh hoạt cư dân Tiền Đông Sơn và Đông Sơn giúp người xem dễ hình dung, đồng thời tạo ấn tượng thẩm mỹ cho không gian trưng bày.
Trưng bày cũng gây ấn tượng khi dành một góc để vinh danh những nhà khoa học và cá nhân người dân ở làng Lai Xá (Hoài Đức, Hà Nội) đã có công lao trong việc bảo vệ, giữ gìn, nghiên cứu và kêu gọi sự chú ý của cộng đồng đối với di chỉ khảo cổ học Vườn Chuối.
Đồ trang sức của tầng lớp thủ lĩnh xưa được tìm thấy ở di tích Vườn Chuối - Ảnh: T.ĐIỂU
Người dân Lai Xá tự hào xem trưng bày những hiện vật khảo cổ được phát hiện dưới lòng đất ngôi làng của họ - Ảnh: T.ĐIỂU
Dịp này Bảo tàng Hà Nội cũng ra mắt ấn phẩm sách Khám phá Vườn Chuối (Hà Nội) qua mùa khai quật năm 2024 - 2025. Sách giới thiệu hành trình khám phá di tích; những phát hiện và nhận thức mới từ kết quả khai quật nghiên cứu năm 2024 - 2025…
Di chỉ Vườn Chuối rất hiếm nhưng 'không hiểu lý do gì' rất chậm xếp hạng