Đứt gãy, sụt lún công trình
Sáng 11/5, đoạn đường dẫn tại mố B 
Hiện trường vụ sụt lún đầu cầu Hòa Bình ở Tây Ninh vào sáng 11/5. Ảnh: Sỹ Hưng (trái) và M.T.
Tháng 8/2023, quốc lộ 14 đoạn qua TP. Gia Nghĩa, tỉnh Đăk Nông nứt kéo dài hơn 50m, rộng 5cm. Sau hơn 1 năm, vị trí hư hỏng lan rộng 300m, sụt lún sâu nhất 5m. Tháng 8/2024, Sở Giao thông vận tải Đắk Nông công bố kết quả kiểm định sự cố xảy ra do địa hình đồi núi dạng bát úp, chia cắt, diện thu nước rộng; địa chất thủy văn bất lợi. Trong đó, yếu tố trực tiếp gây sự cố là lưu lượng mưa tăng đột biến.
Trao đổi với PV Tiền Phong về sự cố đứt gãy, sụt lún các công trình giao thông, PGS,TS. Trần Chủng - nguyên Cục trưởng Cục Giám định Nhà nước về chất lượng công trình
PGS,TS. Trần Chủng - nguyên Cục trưởng Cục Giám định Nhà nước về chất lượng công trình xây dựng, Bộ Xây dựng. Ảnh: Varsi.
Với vụ sụt lún ở công trình cầu Hòa Bình, huyện Châu Thành, tỉnh Tây Ninh vừa thông xe được 2 tuần, PGS,TS. Trần Chủng cho biết: “Theo hình ảnh sụt lún, tôi cho rằng, đây là một dạng lún sụt do mặt trượt sâu trong tầng đất yếu. Có thể trước khi xảy ra lún sụt, đã có những dấu hiệu đứt gãy trên bề mặt đường rồi, nhưng chúng ta không kịp thời phát hiện để cảnh báo. Phương án khắc phục hư hỏng công trình dạng này là một bài toán rất khó về kỹ thuật và phải có sự nghiên cứu và tính toán đầy đủ, có tầm nhìn trong vùng địa chất công trình rộng hơn của các chuyên gia có kinh nghiệm”.
Xác định lỗi do đâu, do ai
Theo PGS,TS. Trần Chủng, vấn đề khảo sát địa chất, địa chất thủy văn, địa hình, địa mạo trong thiết kế là vô cùng quan trọng. Do đó, phải đầu tư hơn nữa cho công tác khảo sát trước khi khởi công dự án, để tránh gặp phải sự cố với những dự án tại khu vực địa hình, địa chất hết sức phức tạp đặc biệt tại các vùng có địa chất công trình, địa chất thủy văn đặc thù như vùng Đồng bằng sông Hồng, Đồng bằng sông Cửu Long và các vùng núi.
"Sự việc công trình sụt lún vừa qua là hồi chuông cảnh báo để chúng ta phải có kế hoạch theo dõi các công trình quốc lộ, cao tốc đang khai thác để phát hiện các dấu hiệu lún sụt (nếu có) để có biện pháp khắc phục kịp thời. Đối với các công trình cao tốc đang khai thác sắp tới triển khai hoàn thiện theo chuẩn cao tốc cần lựa chọn giải pháp kỹ thuật mở rộng và phương pháp thi công để không gây lún ảnh hưởng tới công trình hiện hữu, đảm bảo an toàn giao thông, tính liên kết giữa công trình cũ và mới", ông Chủng nêu quan điểm.
  |
Tình trạng sụp lún kéo dài từ tháng 8/2023 - 8/2024 trên quốc lộ 14 đoạn qua TP. Gia Nghĩa, tỉnh Đăk Nông. Ảnh: Hải Dương (trái) và H.T. |
Đối với các sự cố sụt lún, hư hỏng, PGS,TS. Trần Chủng nhấn mạnh phải tìm ra nguyên nhân về mặt kỹ thuật để đánh giá được là lỗi do đâu và do ai.
"Trên cơ sở nguyên nhân về mặt kỹ thuật của những sự cố chúng ta có thể phân định được trách nhiệm liên quan của
Chủ trương phân cấp công trình về địa phương là cần thiết nhưng phải có sự đánh giá về năng lực của địa phương và lãnh đạo địa phương. Ảnh: Chinh Hoàng.
Ngoài việc phân cấp cho địa phương đầu tư, ông Chủng đề nghị Nhà nước chủ động giao các công trình giao thông trọng điểm cho doanh nghiệp tư nhân thực hiện. Trong nhiều năm qua, vai trò của các doanh nghiệp tư nhân đã được cải thiện rất rõ nét trong lĩnh vực hạ tầng giao thông, những "ông lớn" trong lĩnh vực xây dựng công trình hạ tầng giao thông hiện nay đều là doanh nghiệp tư nhân.
Trao đổi với PV Tiền Phong về trách nhiệm của các bên liên quan khi xảy ra sự cố sụt lún, nhất là khu vực cầu Hòa Bình, Luật sư Hoàng Tuấn Vũ - Đoàn Luật sư TP. Hà Nội - đánh giá: Đây là sự việc nghiêm trọng, chưa từng xảy ra ở Việt Nam. Sự cố cho thấy chất lượng công trình không đảm bảo an toàn, gây thiệt hại về tài sản và sức khỏe con người. Cơ quan chức năng sẽ phải xác định rõ nguyên nhân, từ đó xem xét trách nhiệm pháp lý của các tổ chức và cá nhân có liên quan, trường hợp có sai phạm ở khâu nào thì xem xét xử lý ở khâu đó.
