Việt Nam đào tạo y khoa không giống ai và làm gì để thay đổi?

Admin

20:07 03/08/2025

"Tôi đã có dịp được tìm hiểu nguyên lý và chương trình đào tạo bác sĩ y khoa ở nhiều nước trong khu vực Đông Nam Á cũng như ở nhiều nước phát triển khu vực châu Á, châu Âu, Úc và Hoa Kỳ" - nguyên thứ trưởng Bộ Y tế Lê Quang Cường nói với Tuổi Trẻ.

Trung tâm Tim mạch - Bệnh viện E (Bộ Y tế) phối hợp với Hội Phẫu thuật tim mạch và lồng ngực Việt Nam và khoa y dược - Đại học Quốc gia tổ chức chương trình đào tạo y khoa chuyển giao kỹ thuật cho các bệnh viện tuyến tỉnh, giúp các bệnh viện tỉnh cập nhật kiến thức về phẫu thuật tim nội soi với công nghệ 3D - Ảnh: TTXVN

Những ngày vừa qua, rất nhiều bạn đọc quan tâm và nêu ý kiến bàn luận về

GS.TS Lê Quang Cường

* Để đáp ứng những yêu cầu về chất lượng như ông vừa nói, có ý kiến cho rằng ta nên nhập khẩu chương trình nước ngoài. Ý kiến ông thế nào về điều này?

- Để phát triển, học tập kinh nghiệm các nước đi trước là cần thiết. Tuy nhiên chúng ta hãy tưởng tượng nếu định xây một biệt thự ở Việt Nam giống hệt biệt thự của nước ngoài mà trong tay mới chỉ có bản vẽ kiến trúc là chưa đủ. 

Cần phải có vật liệu chuẩn như nước ngoài, thợ xây trình độ nước ngoài, và luật lệ xây dựng cũng phải thuận lợi như ở nước ngoài, đây là một thách thức rất lớn.

* Như vậy để có thể nâng chất lượng đào tạo, giải pháp khả thi theo ông là gì?

- Xuất phát từ khó khăn này, với vốn vay của Ngân hàng Thế giới (WB), từ 2015 Bộ Y tế đã hỗ trợ 5 trường (Đại học Y Dược TP.HCM, Đại học Y Dược Huế, Đại học Y Dược Thái Nguyên, Đại học Y Dược Hải Phòng và Đại học Y Dược Thái Bình), cùng với chuyên gia nước ngoài và trong nước đã từng bước đổi mới chương trình đào tạo bác sĩ theo hướng hội nhập thế giới, nhưng phù hợp với hoàn cảnh và điều kiện Việt Nam. 

Song song với hỗ trợ thí điểm đổi mới chương trình đào tạo, Bộ Y tế đã tư vấn và phối hợp với các bộ liên quan tư vấn ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật, tạo môi trường pháp lý cho các hoạt động đổi mới đào tạo y khoa, và gần đây nhất Hội đồng Y khoa đã được thành lập để đánh giá năng lực bác sĩ mới ra trường, làm cơ sở quan trọng cho việc cấp giấy phép hành nghề.

Hiện nay, Trường đại học Y Dược TP.HCM và Trường đại học Y Dược Huế đã có các bác sĩ ra trường theo chương trình này, 3 trường còn lại cũng sớm có các khóa ra trường theo chương trình đổi mới. Sau 5 trường tôi vừa đề cập, các trường y khác cũng đang đổi mới chương trình đào tạo bác sĩ theo hướng hội nhập quốc tế như VinUni, Trường đại học Y Hà Nội...

Để đánh giá một chương trình tốt, đảm bảo chất lượng bác sĩ khi ra trường, hiện nay có 2 cách: Cách thứ nhất: kiểm soát, thẩm định chặt chẽ các điều kiện mở ngành (giảng viên, cơ sở vật chất, bệnh viện thực hành…). Một số ít nước thực hiện phương pháp này, ví dụ như Anh, Đức. Đây là khuôn mẫu chặt từ đầu, quá trình đào tạo được đánh giá định kỳ, giám sát chặt chẽ thì sản phẩm là bác sĩ ra trường sẽ đảm bảo chất lượng. 

Nhiều nước phát triển khác lại dựa theo cách thứ hai: kiểm soát đầu ra. Phương pháp này cho phép các trường chủ động đào tạo theo cách của mình (tự do học thuật), nhưng trước khi hành nghề, người bác sĩ phải trải qua kỳ thi quốc gia đánh giá năng lực, nếu đạt chuẩn (quốc gia) mới được cấp giấy phép hành nghề. 

Việt Nam đã đưa yêu cầu kỳ thi này vào Luật Khám chữa bệnh. Với việc đánh giá năng lực, chúng ta có thể đảm bảo tất cả các bác sĩ có giấy phép hành nghề trong thời gian tới sẽ có chất lượng đồng đều hơn, đáp ứng tốt hơn nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân.

Tranh luận Việt Nam đào tạo y khoa không giống ai: Quan trọng là năng lực hay chuẩn quốc tế?

Mặc dù chuyên môn của y bác sĩ Việt Nam được giới y khoa quốc tế đánh giá cao, thậm chí nhiều nước có nền y học phát triển đến Việt Nam học tập, thế nhưng bằng bác sĩ lại không được quốc tế công nhận bởi mô hình đào tạo khác biệt.