Bệnh nhân sau đột quỵ tập phục hồi chức năng tại Bệnh viện An Bình (TP.HCM) - Ảnh: XUÂN MAI
Tổ chức 
Đột ngột ngã gục: Tim hay não đang gặp nguy? Phân biệt đột tử và đột quỵ để xử lý đúng cách
Vượt 'cửa tử' đột quỵ nhưng lại bỏ ngỏ phục hồi chức năng
Admin
12:30 17/11/2025
Giành lại sự sống sau đột quỵ nhưng nhiều bệnh nhân và gia đình bỏ ngỏ việc hồi phục chức năng sau đột quỵ. Nhiều người bệnh phải sống chung với các di chứng kéo dài, ảnh hưởng nặng nề đến khả năng vận động, giao tiếp, hòa nhập xã hội.
Theo BS Lê Khánh Điền - trưởng khoa phục hồi chức năng Bệnh viện An Bình, nguyên Chủ tịch Hội Ngôn ngữ trị liệu châu Á - Thái Bình Dương, nhiều người đột quỵ sau vượt cửa tử nhưng chưa được hồi phục về chức năng vận động cảm xúc.
Một trong những thách thức lớn nhất không phải là chuyên môn mà là sự thiếu hụt thông tin trong cộng đồng.
Điển hình, một người con mất tới một năm rưỡi mới biết Bệnh viện An Bình có khoa phục hồi ngôn ngữ cho người đột quỵ như cha mình, dù nhà chỉ cách bệnh viện 1,5km. Trường hợp khác là một phụ nữ sống tại TP.HCM, nhà có điều kiện kinh tế nhưng ba năm trước không hề biết có một lĩnh vực y khoa chuyên phục hồi khả năng giao tiếp cho người chồng bị đột quỵ.
Trong khi đó, ngay từ những ngày đầu tiên chồng bị đột quỵ dẫn đến yếu nửa người bên trái, chị N.T.H. đã không ngần ngại tìm kiếm và liên hệ với các chuyên viên vật lý trị liệu để đưa về nhà hỗ trợ tập phục hồi chức năng.
Những buổi đầu chồng chị thường mệt mỏi, chán nản, thậm chí có lúc muốn buông xuôi vì cơ thể nặng nề, cử động khó khăn và tâm lý mất tự tin. Thấy vậy chị H. không nản lòng, động viên chồng tập từng động tác nhỏ, kiên trì từng bước.
Sau hơn một năm kiên trì bám trụ tập vật lý trị liệu, dù vẫn còn những di chứng của đột quỵ, chồng chị H. đã có thể đi lại, sinh hoạt, từ đó tinh thần cũng thoải mái, đỡ bức bối và không khí trong gia đình cũng đỡ u buồn hơn.
"Tập vật lý trị liệu sớm sau đột quỵ không chỉ liên quan đến nhận thức về tầm quan trọng của việc này mà còn đòi hỏi sự kiên trì của gia đình và chính người bệnh. Tập càng trễ người bệnh càng chậm phục hồi", chị H. cho biết.
Ngoài Bệnh viện An Bình, TP.HCM còn có nhiều cơ sở y tế tiếp nhận và điều trị phục hồi chức năng cho người bệnh sau đột quỵ như Bệnh viện Nhân dân 115, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, Bệnh viện Lê Văn Thịnh, Bệnh viện Phục hồi chức năng và bệnh lý nghề nghiệp, Bệnh viện 1A…
50% người đột quỵ phải sống trong tàn phế
Trao đổi Tuổi Trẻ, PGS Nguyễn Huy Thắng - trưởng khoa bệnh lý mạch máu não Bệnh viện Nhân dân 115 (TP.HCM) - cho rằng khi nhắc đến đột quỵ đa số người dân thường nghĩ đến ranh giới sinh - tử. Nhưng với những người làm trong lĩnh vực này, điều đáng sợ nhất không phải là cái chết mà là di chứng tàn phế, ảnh hưởng đến khả năng vận động, sinh hoạt, giao tiếp xã hội.
Thống kê cho thấy tỉ lệ tử vong do đột quỵ chỉ chiếm 15-20% tổng số ca, trong khi 50% người bệnh phải sống với tàn phế và chỉ khoảng 30% có thể hồi phục gần như bình thường.
"Nếu nhìn riêng vào tỉ lệ tử vong, con số này không quá cao. Điều đáng lo ngại chính là tỉ lệ tàn phế lớn khiến người bệnh chịu đựng cả đau đớn thể chất lẫn tinh thần. Họ mất khả năng tự chăm sóc, phụ thuộc gần như hoàn toàn vào người thân. Với những gia đình kinh tế khó khăn, gánh nặng này càng trở nên nặng nề hơn", ông Thắng chia sẻ thêm.
Tổ chức Đột quỵ thế giới khuyến nghị rằng người bệnh sau đột quỵ nên tập với các chuyên gia phục hồi chức năng, bao gồm chuyên viên vật lý trị liệu và ngôn ngữ trị liệu. Giai đoạn vàng để phục hồi là 3-6 tháng đầu sau đột quỵ nhưng hiện tại rất ít bệnh nhân tuân thủ thời gian vàng này.
Sự kiên nhẫn, ý chí người bệnh rất quan trọng
Bác sĩ Điền cho rằng trong y khoa, không phải lúc nào việc điều trị cũng đòi hỏi máy móc đắt tiền. Nhiều trường hợp chỉ cần đội ngũ nhân lực chuyên môn và các bài tập phục hồi khoa học là đã mang lại hiệu quả.
Điều quan trọng nhất trong phục hồi sau đột quỵ là sự kiên nhẫn, ý chí của người bệnh và sự đồng hành của gia đình. Sự quan tâm, chăm sóc từ người thân chính là yếu tố then chốt giúp bệnh nhân cải thiện khả năng vận động, giao tiếp và dần lấy lại những kỹ năng đã mất. Ngay cả ở các nước tiên tiến, việc phục hồi chức năng vẫn dựa nhiều vào các chương trình tập luyện khoa học hơn là máy móc tốn kém.
Cần chăm sóc toàn diện sau phục hồi
Theo bác sĩ Điền, việc chỉ chú trọng điều trị các di chứng vận động như yếu liệt hay co rút chi ở người sau đột quỵ là chưa đủ. Quá trình hồi phục cần toàn diện hơn, bao gồm cả nhận thức, cảm xúc, trí nhớ, khả năng giao tiếp và nuốt.
Thực tế nhiều người sau đột quỵ gặp tình trạng trí nhớ suy giảm, cảm xúc thay đổi thất thường, có lúc cười, lúc khóc. Đa số người bệnh thường có xu hướng tách biệt khỏi gia đình, cộng đồng và xã hội, dễ dẫn đến lo âu, trầm cảm. Đặc biệt ở những người trong độ tuổi lao động, việc mất khả năng giao tiếp gây ức chế rất lớn do nhu cầu trao đổi, làm việc và kết nối xã hội bị gián đoạn.
Ngoài ra, khi người bệnh phải nằm một chỗ trong thời gian dài nhiều biến chứng có thể xảy ra, trong đó một biến chứng mà ngành y đặc biệt lo ngại là tình trạng máu huyết kém lưu thông, dẫn đến viêm tắc tĩnh mạch chi dưới.
Tuy nhiên một trong những trở ngại lớn nhất trong điều trị sau đột quỵ là sự thiếu hụt thông tin trong cộng đồng về việc phục hồi toàn diện. Thực tế có những bệnh nhân sống gần Bệnh viện An Bình nhưng phải mất vài năm mới biết tại đây có khoa chuyên điều trị phục hồi cho người sau đột quỵ.
Sau đột quỵ, người bệnh phải đối mặt với nhiều vấn đề khác nhau. Điều quan trọng là người dân cần biết y học hiện nay hoàn toàn có khả năng hỗ trợ phục hồi cho từng chức năng, không chỉ riêng vận động. Vì vậy việc đến các cơ sở phục hồi chức năng uy tín càng sớm càng tốt sẽ giúp quá trình hồi phục hiệu quả hơn", bác sĩ Điền nói.
80% bệnh nhân đột quỵ nhập viện trễ, nhiều quốc gia trang bị kiến thức nhận biết đột quỵ cho trẻ em
Đọc tiếp
Về trang Chủ đề
Cùng chủ đề
Yêu cầu Shopee gỡ bỏ thông tin thực phẩm giảm cân không được cấp phép
(Chinhphu.vn) - Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế yêu cầu Công ty TNHH Shopee khẩn trương ngừng kinh...
Từ 1-1-2026, trạm y tế xã, phường được tổ chức như thế nào, nhiệm vụ ra sao?
Ngày 15-11, Bộ Y tế ban hành Thông tư 43, quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ...
Gia tăng ca mắc cúm A, chuyên gia khuyến cáo cách phòng bệnh
(Chinhphu.vn) - Những ngày gần đây, số ca mắc cúm, đặc biệt là cúm A đang có xu hướng tăng...
Mới cập nhật
Sau một năm kiến tạo trải nghiệm và mua sắm cao cấp tại Hà Nội, Samsung West Lake đã trở thành biểu tượng mới của phong cách sống hiện đại - nơi công nghệ hòa quyện cùng cảm xúc và thẩm mỹ. Một năm đồng hành của Samsung West Lake không chỉ đánh dấu bước phát triển vượt bậc của không gian trải nghiệm công nghệ hàng đầu cả nước, mà còn là cột mốc quan trọng trên hành trình “Samsung 3 thập kỷ lớn cùng Việt Nam”.
Sáng 17-11, phường Xuân Hòa phối hợp với Đoàn thanh niên Đoàn luật sư TP.HCM và Trường THPT Nguyễn Thị Diệu tổ chức phiên tòa giả định về phòng, chống bạo lực học đường qua không gian mạng.
(Chinhphu.vn) - Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế yêu cầu Công ty TNHH Shopee khẩn trương ngừng kinh doanh và gỡ bỏ thông tin sản phẩm thực phẩm chức năng "Giảm cân 12kg MINAMI giảm mỡ bụng" không được cấp phép lưu hành.
Ngày 15-11, Bộ Y tế ban hành Thông tư 43, quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của trạm y tế xã, phường, đặc khu thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.
Việc biên soạn sách Truyện Kiều bản Tiên Điền nhằm hướng đến một văn bản hiện hành. Mục đích trước tiên là để lưu truyền, phổ biến cho con cháu dòng họ và sau là phổ cập tới tất cả độc giả phổ thông.
HĐND TP HCM thống nhất áp dụng chính sách đãi ngộ đặc thù để thu hút chuyên gia, nhà khoa học và nhân tài trên toàn địa bàn thành phố sau sáp nhập
Ba mẹ tôi không có lương hưu, đang sống cùng tôi, lâu nay anh tôi kê khai ba mẹ là người phụ thuộc để giảm trừ thuế thu nhập cá nhân dù không góp tiền chăm sóc ba mẹ.
Đó là chia sẻ của Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn gửi đến các nhà giáo tại lễ kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam 20-11 và Đại hội Thi đua yêu nước ngành giáo dục lần thứ VIII (2025 - 2030).
Dù hệ thống camera xử phạt được triển khai từ đầu tháng 11/2025, tuyến phố Nghiêm Xuân Yêm (phường Định Công, Hà Nội) vẫn ghi nhận tình trạng ôtô đỗ dày đặc hàng hai, hàng ba suốt từ đêm đến sáng, gây cản trở giao thông và mất mỹ quan đô thị.
Giữa đại ngàn Tây Giang (TP Đà Nẵng), nơi mây phủ quanh năm và tiếng cồng chiêng vẫn vang vọng bên triền núi, có một cô giáo bền bỉ "gieo chữ" suốt 14 năm qua.
