Do tình hình kinh tế khó khăn, công ty nơi tôi làm việc đã cho ngừng hợp đồng hàng loạt vào cuối tháng 9-2025. Đến nay khi đến thời hạn một năm, tôi và một vài đồng nghiệp có ý định lãnh Tòa buộc công ty đóng BHXH cho người lao động, công ty vẫn chưa đóng, giờ làm sao?
BHXH đồng ý cho công ty nộp phạt để nợ tiền bảo hiểm, có đúng luật?
Công ty nơi tôi làm việc giữ tiền lại không chịu đóng BHXH, còn BHXH thì chấp nhận cho công ty nộp phạt để nợ tiền bảo hiểm, vậy có đúng luật?
Cụ thể là công ty vi phạm nghĩa vụ đóng BHXH bắt buộc cho NLĐ, có thể bị xử lý vi phạm hành chính theo Luật BHXH 2024.
Việc cho phép nợ đóng không có nghĩa công ty được quyền kéo dài vô thời hạn. Công ty vẫn phải chịu phạt (tiền chậm đóng) và phải hoàn thành đóng đầy đủ phần nợ trước khi hồ sơ được xử lý. Luật BHXH 2024 đã làm rõ và phân biệt giữa hành vi chậm đóng và trốn đóng để áp dụng chế tài phù hợp.
BHXH có thể chấp thuận nhưng trong thực tiễn, việc cho đơn vị nợ phần chậm đóng để quản lý dòng tiền. Tuy nhiên điều đó không làm mất quyền kiện đòi của NLĐ nếu đơn vị cố tình trì hoãn.
3. Làm sao NLĐ để lấy được quyền lợi BHXH mà mình đã đóng?
Bạn và đồng nghiệp nên thực hiện các bước sau:
Bước 1: Yêu cầu công ty thực hiện chốt sổ BHXH và đóng phần nợ.
- Gửi văn bản (thư điện tử, email, giấy xác nhận yêu cầu) cho công ty bắt buộc đóng phần thiếu BHXH, yêu cầu chốt sổ và trả sổ BHXH. Trong văn bản nên có hạn chót rõ ràng (ví dụ 15-30 ngày), nếu công ty không thực hiện sẽ khởi kiện hoặc khiếu nại, tố cáo đến cơ quan có thẩm quyền.
Bước 2: Khiếu nại đến cơ quan BHXH quản lý công ty
- Nộp đơn khiếu nại việc công ty không đóng, vi phạm nghĩa vụ BHXH với NLĐ (theo quyền NLĐ tại Luật BHXH 2024, quyền khiếu nại, tố cáo).
- BHXH có trách nhiệm xem xét, thanh tra, xử lý vi phạm, buộc công ty đóng phần nợ và truy thu, truy phạt nếu có sai phạm.
- BHXH có quyền yêu cầu công ty cung cấp hồ sơ đóng BHXH, xác minh thiếu tháng, thời gian làm việc thực tế.
Bước 3: Khởi kiện ra Tòa án nhân dân
- Nếu BHXH không xử lý hoặc công ty cố tình chây ì, bạn có thể khởi kiện ra Tòa án lao động nơi công ty đặt trụ sở.
- Yêu cầu buộc công ty đóng phần BHXH còn thiếu, trả lãi chậm đóng (nếu có), xác nhận thời gian đóng BHXH thực tế để NLĐ được hưởng chế độ tương ứng.
Khi khởi kiện bạn cần cung cấp hợp đồng lao động, bảng lương, biên bản nợ đóng BHXH, chứng cứ công việc đã làm, các văn bản yêu cầu công ty chốt sổ, đóng nợ.
Ngoài ra bạn có thể tố cáo hành vi vi phạm BHXH đến Thanh tra Bộ Nội vụ, Thanh tra BHXH Việt Nam hoặc cơ quan quản lý BHXH địa phương để yêu cầu xử lý vi phạm hành chính theo Luật BHXH 2024. Vì theo điều luật mới, hành vi trốn đóng có thể bị xử phạt hành chính hoặc hình sự (nếu đủ yếu tố).
Trường hợp công ty đã chấm dứt hoạt động, giải thể, phá sản hoặc chủ bỏ trốn, NLĐ có thể đề nghị cơ quan BHXH tự chốt sổ và xác nhận thời gian đóng BHXH theo hồ sơ lưu giữ của BHXH.
Tóm lại, công ty đã vi phạm quyền lợi BHXH của NLĐ nếu giữ tiền đóng BHXH nhưng không chuyển cho BHXH. Việc BHXH yêu cầu công ty đóng phần nợ trước khi chốt sổ là hợp lý theo quy trình hành chính nhưng BHXH không được đẩy hết trách nhiệm cho NLĐ để công ty tiếp tục trì hoãn.
Nếu công ty mất khả năng tài chính hoặc phá sản, NLĐ có thể gặp khó đòi phần nợ BHXH. Nếu công ty có quy mô lớn và vi phạm có hệ thống thì có thể bị xử lý hình sự.
Mời bạn đọc gửi câu hỏi để được luật sư tư vấn

Đăng ký Tuổi Trẻ Sao TẠI ĐÂY
Với đội ngũ các luật sư và chuyên gia pháp lý dày dạn kinh nghiệm trên tất cả các lĩnh vực như hôn nhân - gia đình, kinh doanh - thương mại, mua bán đất đai, sở hữu trí tuệ, lao động, hộ tịch, thừa kế..., chuyên mục Tư vấn pháp luật trên Tuổi Trẻ Sao sẽ giải đáp thắc mắc của bạn một cách nhiệt tình, nhanh chóng, chính xác, hiệu quả.
Bạn đọc vui lòng gửi câu hỏi (gõ bằng tiếng Việt có dấu, font chữ UNICODE) về Tuổi Trẻ Sao qua địa chỉ [email protected].
