Nghệ thuật vẽ mặt độc đáo của tuồng Bình Định

Admin

14:00 26/05/2025

Để vai diễn thật tròn trịa, những nghệ sĩ tuồng Bình Định phải dành ra hàng giờ hóa trang trước buổi diễn. Trong đó nghệ thuật vẽ mặt là cốt lõi làm nên phần hồn mỗi nhân vật.

Nghệ thuật tuồng là nét văn hóa đặc sắc của đất võ Bình Định - Ảnh: DŨNG NHÂN

Bình Định từ lâu được biết đến là "đất tuồng", là cái nôi sản sinh ra nhiều danh nhân sân khấu như Đào Duy Từ, Đào Tấn... cùng hàng loạt đoàn hát bội danh tiếng một thời. Tuồng Bình Định không chỉ là một loại hình

Để có được tạo hình ấn tượng khi ra sân khấu, những nghệ sĩ tuồng Bình Định mất khá nhiều thời gian cho khâu vẽ mặt nhân vật - Ảnh: DŨNG NHÂN

Nghệ sĩ trẻ Thái Phiên chia sẻ: "Trong tuồng, hóa trang là yếu tố rất quan trọng. Người diễn không chỉ cần kỹ thuật, mà còn phải tinh tế, am hiểu mỹ thuật và đặc điểm nhân vật để thể hiện đúng tính cách qua từng nét vẽ".

Còn với Nghệ sĩ nhân dân Xuân Hợi thì vẽ mặt không thể tùy tiện, vì khán giả nhìn mặt là đã đoán ra nhân vật. 

"Mỗi kiểu mặt: đỏ, đen, rằn, dữ hay hiền đều gợi lên tính cách. Khi kết hợp với lời thoại, động tác và phục trang, nhân vật mới thực sự sống trọn trên sân khấu" - ông cho hay.

Phục trang lộng lẫy cùng gương mặt được tô vẽ kỹ càng là nét đặc sắc trong nghệ thuật tuồng Bình Định - Ảnh: DŨNG NHÂN

Trung hay nịnh, chính hay tà

Cách thức hóa trang của tuồng Bình Định gồm ba kỹ thuật chính: kẻ mặt, giặm mặt và kéo mặt. Màu sắc phải đậm, đường nét rõ ràng để tăng khả năng biểu đạt gương mặt, kể cả khi người nghệ sĩ đứng cách xa khán giả cả chục mét.

Chính điều này giúp khán giả, chỉ cần nhìn mặt là đã phần nào hiểu được bản chất nhân vật: trung hay nịnh, chính hay tà.

Cùng với một số tỉnh, thành miền Trung, Bình Định là trung tâm của nghệ thuật tuồng và bộ môn này trở thành "món ăn" tinh thần không thể thiếu của người dân nơi đây.

Trải qua những biến cố, thăng trầm cùng lịch sử dân tộc, đến nay nghệ thuật tuồng Bình Định vẫn được bảo tồn và phát triển.

Âm hưởng hùng tráng với những tấm gương nhân vật tận trung báo quốc, xả thân vì đại nghĩa, những bài học về lẽ ứng xử của con người, chất bi hùng, tiếng trống chầu hát bội và cả nghệ thuật "vẽ mặt" trong tuồng là sức hút cho bất cứ ai khi tìm đến Bình Định.

Một số hình ảnh vẽ mặt tuồng Bình Định: 

Một nữ nghệ sĩ tuồng cẩn thận điểm tô gương mặt để truyền thần cho vai diễn - Ảnh: DŨNG NHÂN

Trước mỗi buổi diễn, trung bình một nghệ sĩ tuồng phải tốn vài giờ đồng hồ cho vẽ mặt và phục trang - Ảnh: DŨNG NHÂN

Giương mặt hết sức ấn tượng của nghệ sĩ tuồng sau khi điểm trang đủ loại màu sắc - Ảnh: DŨNG NHÂN

Khoảnh khắc nhập vai của một nghệ sĩ tuồng Bình Định trên sân khấu - Ảnh: DŨNG NHÂN

Đoàn hát tuồng Nam Diêu và làng hát bội ở Hội An

TTO - Đêm 14 âm lịch. Ở một góc nhỏ trên con phố cổ sầm uất tại Hội An (Quảng Nam), du khách tò mò dừng chân bên một sân khấu nhỏ.